De komst van de toga

De komst van de toga

Een boek over het kleedgedrag van de Nederlandse predikanten. Verschenen in 2001, nu online beschikbaar.

Dit boek vormt de neerslag van een onderzoek naar de factoren die geleid hebben tot het verdwijnen van de achttiende-eeuwse predikantskleding mantel en bef uit het straatbeeld en van de kansel, en tot het verschijnen van de toga op de kansels van de protestantse kerken in Nederland. Aangetoond werd dat (kerk)politieke, sociale, maatschappelijke en sociaal-psychologische factoren een veel grotere rol hebben gespeeld dan theologische. Daarbij dient men zich te realiseren dat kleedgedrag een uitermate gecompliceerd verschijnsel is. Niet alle motieven zijn bij iedereen aanwijsbaar, en waar bij een en dezelfde persoon verscheidene motieven aanwijsbaar zijn, is het nauwelijks uit te maken welke hem het zwaarste heeft gewogen. Bovendien moet verdisconteerd worden dat motieven vaak een verborgen rol spelen: ze zijn lang niet alle aan de spelers van het spel bekend.